OGIBiz Website

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ/ ADHD)  είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή, τα συμπτώματα της οποίας επιμένουν στον χρόνο. Η διαταραχή αναφέρεται σε δυο διαφορετικά προβλήματα, τα οποία φαίνεται να συνδέονται. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από το ότι υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν κυρίως έλλειψη προσοχής, άλλα που παρουσιάζουν κυρίως παρορμητική και υπερκινητική συμπεριφορά και άλλα που παρουσιάζουν και έλλειψη προσοχής και παρορμητική και υπερκινητική συμπεριφορά, δηλαδή συνδυασμό και των δυο.

Τα παιδιά που έχουν αυτές τις δυσκολίες μοιάζουν να μην μπορούν να ελέγξουν τη μυϊκή ή κινητική τους δραστηριότητα ή/και παρουσιάζουν δυσκολία στο να συγκρατήσουν την προσοχή τους και να διακρίνουν σημαντικά ερεθίσματα από ασήμαντα. Αυτό συμβαίνει τόσο σε περιβάλλοντα που χρειάζεται προσοχή, έλεγχος των παρορμήσεων και περιορισμός της κινητικότητας (όπως η τάξη), όσο και σε άλλες καταστάσεις (όπως το διάλειμμα). Οι συμπεριφορές αυτές παρεμποδίζουν τη λειτουργικότητα του παιδιού στην καθημερινή ζωή.

"Πώς, όμως, μπορώ να ξέρω ότι το παιδί μου έχει ΔΕΠ-Υ και δεν είναι απλά ζωηρό;" 
 
Η διαφορά ανάμεσα σε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ και σε ένα ζωηρό παιδί σχετίζεται με την ικανότητα και τον βαθμό ελέγχου της κινητικής δραστηριότητας ανάλογα με τις περιστάσεις.

Ένα ζωηρό παιδί μπορεί να ελέγξει την κινητικότητα του σε περιστάσεις που η αυξημένη κινητικότητα δεν είναι κατάλληλη.

Αντίθετα, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ δυσκολεύεται πολύ να παραμείνει ήσυχο, ακόμα και σε περιπτώσεις που γνωρίζει ότι αυτό επιβάλλεται, π.χ. στην τάξη, κατά την επίσκεψη σε ένα μουσείο ή θέατρο.

Σε γενικές γραμμές, ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ έχει μεγαλύτερη ανάγκη να εκτονώσει την ενέργεια του με κάποιας μορφής κινητική δραστηριότητα σε σύγκριση με ένα ζωηρό παιδί. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι αδέξια τόσο στο επίπεδο της αδρής, όσο και στο επίπεδο της λεπτής κινητικότητας. Συχνά πέφτουν, κάνουν ζημιές, ενώ δυσκολεύονται σε δραστηριότητες, όπως το κούμπωμα των κουμπιών και η ζωγραφική. Αντίθετα, τα παιδιά που είναι ζωηρά δεν αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους δυσκολίες. Η αυξημένη κινητική δραστηριότητα είναι εμφανής και κατά τη διάρκεια του ύπνου. 
 
Ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών με ΔΕΠ-Υ εμφανίζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, ενώ, και όταν τελικά μιλήσει, μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα τόσο στην άρθρωση όσο και στη σύνταξη, ακόμη και μέχρι τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου. Η ικανότητα συγκέντρωσης των παιδιών με ΔΕΠ-Υ είναι περιορισμένη, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν καθόλου. Πολλά μπορούν να συγκεντρωθούν σε ικανοποιητικό βαθμό και για μεγάλο χρονικό διάστημα, εφόσον έχουν πολύ υψηλό κίνητρο και η δραστηριότητα που τους προτείνεται κεντρίζει το ενδιαφέρον τους.

Τέλος, τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι ευερέθιστα και ευέξαπτα, ενώ η αδυναμία τους να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με τις αυξημένες παρατηρήσεις τις οποίες συνήθως δέχονται, μπορεί να πυροδοτεί εκ μέρους τους προκλητική και αντιδραστική συμπεριφορά.

Τα παιδιά με Υπερκινητικότητα και Παρορμητικότητα:

➡️ Έχουν αυξημένες ανάγκες για εκτόνωση της ενέργειας τους, τις οποίες ικανοποιούν τρέχοντας, σκαρφαλώνοντας και πηδώντας όχι μόνο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, αλλά και σε άλλους χώρους όπου αυτή η συμπεριφορά θεωρείται ακατάλληλη. 

➡️ Ασχολούνται συνεχώς με διάφορα αντικείμενα. 

➡️ Σηκώνονται από τη θέση τους την ώρα του μαθήματος και περιφέρονται. 

➡️  Κινούν νευρικά τα χέρια και τα πόδια τους ή στριφογυρνούν στην καρέκλα τους.

➡️  Μιλούν αδιάκοπα και ενεργούν πολύ αυθόρμητα χωρίς να σκεφτούν τα λόγια ή τις πράξεις τους. 

➡️  Δυσκολεύονται να περιμένουν και έχουν ανάγκη να ικανοποιούν αμέσως τις επιθυμίες τους (χαμηλό επίπεδο ανοχής στη ματαίωση). 

➡️ Βιάζονται να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους γίνονται, ενώ ξεκινούν την απάντηση προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση. 

➡️ Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους κανόνες των παιχνιδιών, ενεργούν χωρίς να σέβονται τη σειρά των υπολοίπων, ενώ όταν χάνουν έχουν έντονα ξεσπάσματα θυμού, γεγονός που επηρεάζει τη σχέση με τους συνομήλικους τους. 

Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ έχουν φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη και δεν είναι απαραίτητο τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ να αποτελέσουν εμπόδιο για μία επιτυχημένη ζωή.  

Η διαπίστωση ότι ένα παιδί έχει ΔΕΠ-Υ απαιτεί εκτίμηση από έναν παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο ή παιδίατρο με ειδίκευση στη ΔΕΠ-Υ. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία στην παιδική ηλικία είναι το κλειδί για τη μεγιστοποίηση των θετικών αποτελεσμάτων και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών μακροπρόθεσμων συνεπειών της στην ενήλικη ζωή. 

Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ αντιμετωπίζουν πολύ συχνά μαθησιακές δυσκολίες. Επίσης, έχουν μειωμένο κίνητρο για μάθηση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Στο χαμηλό επίπεδο αυτοεκτίμησης συμβάλλει και η απορριπτική συμπεριφορά των συνομηλίκων τους.